Ձեր վստահելի աղբյուրը

 «Վերջին 10 տարվա ընթացքում Ադրբեջանի քաղաքացիներն արտագաղթում են Ռուսաստան, Ուկրաինա, Թուրքիա, Գերմանիա, ԱՄՆ, Կանադա և Իսրայել», - ադրբեջանական «Эхо» թերթին հայտնել է արտագաղթի գծով փորձագետ Ազեր Ալլահվերանովը:

Նա նշել է, որ այսօր բավականին դժվար է արտագաղթել Եվրոպական երկրներ և ԱՄՆ, իսկ այդ երկրներում մշտական բնակության իրավունք ստանալու համար անհրաժեշտ է լինել լավ մասնագետ, առողջ, լեզուներ իմանալ և քրեական պատասխանատվության ենթարկված չլինել: «Այդ պետություններում միգրացիոն օրենսդրությունը միշտ չէ որ լիբերալ է և հաճախ արտագաղթողը դժվարությամբ է մշտական բնակության թույլտվություն ստանում: Յուրաքանչյուր պետությունն իր լավ և վատ կողմերն ունի», - ասել է փորձագետը:

Ազեր Ալլահվերանովը հայտնել է, որ ԱՄՆ-ում և Կանադայում պետք է իմանալ պետական լեզուն աշխատանք ստանալու համար: «Սակայն Գերմանիայում գերմաներենի իմացությունն անհրաժեշտ չէ, քանի որ այդ երկրում շատ լավ է զարգացած թուրքական սփյուռքը, մեր քաղաքացիներից շատերն այնտեղ` թուրքական ընկերություններում են աշխատանք ստանում: Սակայն ամենագլխավորն այն է, որ մարդ կրթված լինի և կարողանա ներդրում կատարել պետության տնտեսության մեջ», - նշել է ադրբեջանցի փորձագետը:

Ալլահվերանովի խոսքերով`այսօր Ադրբեջանի արտագաղթի թվերն այնքան դինամիկ չեն, ինչքան 15-20 տարի առաջ: Նա նշել է, որ հիմնականում Ադրբեջանի` ազգությամբ ռուս բնակչությունն 90-ականներին արտագաղղթում էր Ռուսաստան և Ուկրինա: Հրեաներն արտագաղթում էին Իսրայել, Կանադա, ԱՄՆ և Գերմանիա: «Արդեն 90-ականների կեսից սկսած ռուսախոս ադրբեջանցիները սկսեցին արտագաղթել Ռուսաստան և Ուկրաինա: Թուրք-մեսխեթցիները, Ուզբեկստանից Ադրբեջան գալով, այնուհետև արտագաղթեցին Վրաստան», - ասել է նա:

Հոդվածում նշվում է, որ տարբեր անձանց համար մշտական բնակությամբ միևնույն երկիր տեղափոխվելը կարող է էականորեն տարբերվել. ամեն ինչ կախված է նախասիրություններից: Ընդ որում`միայն ցանկութունը և լեզվի իմացությունը բավարար չեն: Որպես կանոն, պետք է ունենալ սկզբնական կլորիկ կապիտալ կամ, ծայրահեղ դեպքում, գործատուին հետաքրքրող բարձրակարգ մասնագետ լինել:

Հիշեցնենք, որ «ADAM» սոցիոլոգիական ծառայության կողմից Ադրբեջանում անցկացված համազգային հարցման համաձայն`հանրապետության բնակչության ավելի քան 62%-ը ցանկանում է մշտապես կամ ժամանակավորապես լքել երկիրը: 2013թ. մայիսին Եվրամիությունը «Արևելյան համագործակցության» ծրագրին մասնակցող երկրներում արտագաղթի իրադրության վերաբերյալ հետազոտություն է հրապարակել: Զեկույցում նշվում է, որ Ադրբեջանի պետական վիճակագրական հանձնաժողովի և ՄԱԿ-ի տվյալների համաձայն`Ադրբեջանից շուրջ 1.4 միլիոն քաղաքացի է արտագաղթել: Ադրբեջանցի արտագաղթողների ճնշող մեծամասնությունը (շուրջ 82%) մեկնում են ԱՊՀ երկրներ և Ռուսաստան (61%): Արտագաղթողների 2,5%-ը մեկնում է ԵՄ երկրներ (որի 2/3-ը` Գերմանիա), Իսրայել (2,4%) և Թուրքիա (1,3%):

Նշենք, որ 1989թ. և 2010թ. Ռուսաստանի մարդահամարների միջև ընկած ժամանակահատվածում ՌԴ-ում ադրբեջանցիների թիվը գրեթե կրկնապատկվել է: Սակայն, փորձագետերը կարծում են, որ պաշտոնական տվյալները չեն արտացոլում իրական պատկերը, իսկ Ռուսաստանում ադրբեջանցիների ընդհանուր թիվը մոտ 2,5 միլիոն է կազմում: Ռուսաստանի Դաշնային միգրացիոն ծառայության տվյալների համաձայն` Ռուսաստանում բնակվող միգրանտների թվով Ուզբեկստանից, Ուկրաինայից, Տաջիկստանից և Ղրղզստանից հետո Ադրբեջանը 5-րդ տեղում է:

Հատկանշական է, որ 2012թ. հուլիսի 5-ին Ադրբեջանի Սփյուռքի հետ աշխատանքի պետական հանձնաժողովի նախագահ Նազիմ Իբրահիմովը հայտնել է, որ Ռուսաստանում 2,4 միլիոն ադրբեջանցի է բնակվում: Հետևաբար, նվազագույնը 2,5 միլիոնով ավելի քիչ է նաև Ադրբեջանի բնակչության թիվը, որի պաշտոնական վիճակագրությունը գրեթե չի ներառում արտագաղթը:
ՌԴ Պետական վիճակագրական հանձնաժողովի համաձայն` 2011թ. Ռուսաստանում հաշվարկվել է Ադրբեջանի 22 306 քաղաքացի, իսկ Ռուսաստանից Ադրբեջան մեկնել է 1 244 մարդ: Ադրբեջանի միգրացիայի բացասական սալդոն կազմել է 21 062 մարդ:

Հատկանշական է, որ Թուրքիայի սահմանային հաշվարկի տվյալների համաձայն` 2011թ. Թուրքիա է մուտք գործել 578 685 Ադրբեջանի քաղաքացի, իսկ մեկնել` 565 484-ը: Այսինքն` միայն 2011թ. Թուրքիայից չի վերադարձել 13201 Ադրբեջանի քաղաքացի: 2011թ. Ադրբեջանից Վրաստան է մուտք գործել 714 426 մարդ, և ետ է վերադարձել 709238-ը, իսկ Վրաստանում Ադրբեջանի միգրացիայի բացասական սալդոն կազմել է 5212 մարդ: Ներքոհիշյալ 3 երկրների պաշտոնական տվյալների համաձայն` 2011թ. Ռուսաստան, Թուրքիա և Վրաստան են տեղափոխվել Ադրբեջանից մեկնածների թվից 40 719-ով ավելի շատ մարդ:

Ընդ որում` ադրբեջանցիների լուրջ արտագաղթ կա դեպի Ուկրաինա, Ղազախստան, ԵՄ երկներ և ԱՄՆ: Իսկ եթե նկատի ունենանք այն, որ պաշտոնական տվյալները ոչ միշտ են արտացոլում իրական պատկերի նույնիսկ փոքր մասը, կարելի է ենթադրել, որ իրականում Ադրբեջանից տարեկան արտագաղթում է ոչ թե 40 հազար, այլ ավելի քան 120 հազար մարդ: